W norweskich sklepach spożywczych można znaleźć żywność z symbolem dziurki od klucza. Co oznacza Nøkkelhull, na jakich produktach spożywczych można znaleźć ten znak i czy żywność z symbolem dziurki od klucza to dobry i zdrowy wybór?
Kilka dni temu opowiedziałam na Instagramie o produktach spożywczych, na których można znaleźć symbol dziurki od klucza. Okazało się, że wiele osób nie wie, co ten symbol oznacza. Dlatego postanowiłam przygotować kilka wpisów, w którym opowiem o znakowaniu żywności w Norwegii. A jako pierwszy omówię właśnie symbol dziurki od klucza, czyli Nøkkelhull.
Nøkkelhull – program znakowania żywności w krajach nordyckich
Uruchomiony w 2009 roku program znakowania żywności symbolem dziurki od klucza jest stosowany m.in. w Norwegii, Szwecji, Danii i Islandii. Celem wprowadzenia programu miało być ułatwienie konsumentom dokonywania zdrowych wyborów zakupowych. Grupy żywności, które mogą otrzymywać Nøkkelhull oraz kryteria, które muszą spełniać, są określane wspólnie przez państwa przynależące do programu.
W Norwegii dziurkę od klucza można znaleźć na prawie 1700 produktach spożywczych (dane z 2019 roku). Za system znakowania odpowiada Norweska Dyrekcja ds. Zdrowia i Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Korzystanie z dziurki od klucza jest dobrowolne i bezpłatne, a obowiązkiem producenta jest przestrzeganie zasad przyjętych przez władze. Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności nadzoruje, aby sprawdzić, czy przestrzegane są zasady używania etykiety.
Co oznacza symbol dziurki od klucza?
Żywność z etykietą, na której widnieje dziurka od klucza to żywność, która zawiera:
- mniej cukru
- więcej błonnika/ zbóż z pełnego przemiału
- mniej tłuszczów i tłuszczów nasyconych
- mniej soli
W praktyce oznacza to, że zastępując żywność, którą spożywamy na co dzień, produktami oznaczonymi etykietą dziurki od klucza, spożywamy mniej tłuszczów nasyconych, cukru i soli, a także więcej błonnika. Ale! i tu proszę o uwagę – nie oznacza to, że kupujemy produkt ekologiczny, nieprzetworzony i ze składem pozbawionym dodatku konserwantów, słodzików, czy syropu glukozowo-fruktozowego. Symbol dziurki od klucza nie określa ekologiczności produktu i nie daje nam gwarancji, że kupujemy produkt, którego skład jest wzorowy. Mimo wszystko kupujemy jednak produkt dla nas zdrowszy. Dlatego chcąc odżywiać się zdrowo i świadomie, wybór produktów z dziurką od klucza może być ku temu pierwszym krokiem.
Na jakich produktach można znaleźć symbol dziurki od klucza?
Artykuły spożywcze, na których można znaleźć symbol Nøkkelhull to między innymi:
- wędlina, parówki
- wędzone i mrożone ryby
- ryby w puszce np. tuńczyk w oleju lub makrela w pomidorach
- produkty nabiałowe
- mrożonki
- mieszanki mąk, płatki owsiane, płatki śniadaniowe, muesli
- produkty w puszkach np. rośliny strączkowe, pomidory
- makaron
- pieczywo
Znakowania dziurką od klucza nie stosuje się na świeżych warzywach i owocach, rybach oraz roślinach strączkowych, które są produktami naturalnymi, nieprzetworzonymi i niewymagającymi znakowania.
Nøkkelhull nie występuje też na opakowaniach jajek. Powodem jest to, że nie ma różnic odżywczych w tym, czy wybieramy jajka ekologiczne, jaja od kur z chowu wolnego czy inne jaja. Wszystkie jajka mają taką samą zawartość odżywczą.
Symbolu dziurki od klucza nie znajdziemy również na napojach gazowanych, napojach bezalkoholowych, słodyczach, ciastkach i słonych przekąskach.
Dziurka od klucza ma za zadanie ułatwiać robienie zdrowszych zakupów. Dlatego jej symbol znajduje się zawsze na przodzie opakowania. Produkty znakowane dziurką od klucza są dostępne we wszystkich sklepach spożywczych. Ich cena nie jest wyższa od innych produktów spożywczych z tej samej kategorii.
Czy Nøkkelhull pomaga zdrowiej jeść?
W ankiecie przeprowadzonej dla Norweskiej Dyrekcji Zdrowia w 2020 roku, której wyniki znalazłam na stronie Matportalen.no, 5 na 10 osób stwierdziło, że ich zdaniem symbol dziurki od klucza ułatwia wybór zdrowszego jedzenia. 6 na 10 osób przyznało, że ma duże zaufanie do produktów oznaczonych tym symbolem, a 2 na 3 uznało Nøkkelhull za dobry schemat etykietowania.
A co Wy sądzicie na ten temat? Czy Waszym zdaniem takie znakowanie żywności to dobry pomysł? Czy od teraz produkty z symbolem Nøkkelhull będą trafiały częściej do Waszych koszyków? Dajcie znać!
